Productiviteitsgroei is cruciaal. Het is de belangrijkste motor van inkomensgroei op lange termijn. Zij is niet alleen bepalend voor de evolutie van de levensstandaard, maar ook voor de ruimte die de overheid heeft om beleid te voeren. Dat is zo omdat de financiële houdbaarheid van de overheidsfinanciën in belangrijke mate beïnvloed wordt door de hoogte van de inkomensgroei.

De huidige energiecrisis toont hoe belangrijk het is dat de overheid deze beleidsruimte behoudt. Dat is niet alleen belangrijk vanuit economisch oogpunt, maar ook om een antwoord te kunnen geven op de demografische, sociale en milieu-uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. Naast het beantwoorden van de uitdagingen op korte termijn, is het op lange termijn belangrijk te waken voor een stimulatie van de productiviteitsgroei. Zij was voor de energiecrisis al zwak en mag niet verder worden aangetast.

Maar de productiviteitsgroei is laag en kende de voorbije decennia een structurele daling

De productiviteitsgroei daalt al geruime tijd. Waar deze in de jaren 70 nog gemiddeld 4,5% bedroeg, bedraagt de gemiddelde jaarlijkse productiviteitsgroei over de periode 2000-2021 slechts 0,8%. Deze sterke daling deed zich niet alleen voor in België, maar is ook waarneembaar in andere ontwikkelde landen. De financieel-economische crisis heeft dit proces nog versterkt. Het is positief dat de COVID-crisis niet dezelfde negatieve impact lijkt te hebben op de productiviteitsgroei als de financieel-economische crisis. Het valt natuurlijk af te wachten wat de impact zal zijn van de energiecrisis. Zij kon in dit rapport nog niet bestudeerd worden.

Voldoende aandacht van het beleid voor productiviteitsgroei is dan ook een must

Inzetten op productiviteitsgroei is een absolute must en vereist een beleid dat hiervoor voldoende aandacht heeft. De hefbomen waarop moet ingezet worden, zijn heel divers en bevinden zich in verschillende bevoegdheidsdomeinen en beleidsniveaus. Het totaalpakket en de coherentie daarvan zijn hier belangrijk. Het jaarverslag van de Nationale Raad voor de Productiviteit gaat in op drie specifieke beleidshefbomen:

  • de steunmaatregelen voor O&O van bedrijven en het belang van een goede policy mix ter ondersteuning van innovatie en haar diffusie;
  • de noodzaak om de energiecrisis aan te wenden als momentum om de transitie naar een koolstofarme economie in België te versnellen;
  • het belang van een voldoende en kwalitatief aanbod van menselijk (STEM-)kapitaal.

Het jaarverslag 2022 van de NRP en de Executive Summary kan u raadplegen op onze website.

Contact

Luc Denayer
Voorzitter van de Nationale Raad voor de Productiviteit
02/233 89 04
cnp.nrp@economie.fgov.be